Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlkyardımın öncelikli amaçları nelerdir?

• Hayatı tehlikeyi ortadan kaldırmak,
• Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
• Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek
• İyileşmeyi kolaylaştırmak ilkyardımın öncelikli amaçları arasında yer almaktadır

İlkyardımın temel uygulamaları

• Koruma:

Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesidir. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

• Bildirme:

Olay / kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye'de ilkyardım gerektiren her durumda iletişim 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir.

• Kurtarma (Müdahale):

Olay yerinde hasta / yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır.

112’nin aranması sırasında nelere dikkat edilmelidir?

• Sakin olunmalı yada sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır.
• 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir;
• Kesin yer ve adres bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da çok bilinen bir yerin adı verilmelidir,
• Kimin, hangi numaradan aradığı bildirilmelidir,
• Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalıdır,
• Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmelidir,
• Eğer herhangi bir ilkyardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiği belirtilmelidir,

112 hattında bilgi alan kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmalıdır.

İlkyardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler

• Hasta / yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek
• Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek
• Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek
• Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunmak
• Kırıklara yerinde müdahale etmek
• Hasta/yaralıyı sıcak tutmak
• Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek
• Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapmak
• Hasta/yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak (112)

(Ancak, ağır hasta/yaralı bir kişi hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.)

İlkyardımın ABC’ si

Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir

Hayat kurtarma zinciri

Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur.

1.Halka - Sağlık kuruluşuna haber verme (112)

2.Halka - Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği

3.Halka - Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler

4.Halka - Hastane acil servisleridir