Bazı kimyasallar kendiliğinden ya da içerdikleri bileşiklerin hava, ısı ve ışık ile etkileşmesi sonucu yükseltgenerek peroksit oluştururlar. İçerisinde peroksit oluşmuş kimyasalların ısıl işleme maruz kalması şiddetli patlamalara neden olabilir.

Dietil eter yıllardır çalıştığınız bir kimyasal. Kural nedir? Kimyasal açılır, kimseyle paylaşmamak için dolabın en arka kısmında saklanır. Biterse ve aniden lazım olursa diye. Son kullanma tarihinin sonuna kadar değerlendirdiğimiz  hatta bir müddet de geçmiş halde kullandığımız dietil eter, dietileter olmaktan çıkmış meğer. Uzun lafın kısası  kapağı açıldıktan 3 ay, 6 ay ve 12 ay gibi bir süre sonunda peroksit forma dönüşen kimyasallar vardır. Dikkat edilmesi gereken bu kimyasallar aşağıda listelenmiştir.

Kutu açıldıktan 3 ay sonra kul. süresi dolan kimyasallar	Kutu açıldıktan  6 ay sonra kullanım süresi dolan kimyasallar (Damıtma ve desitlasyon gibi ısıl  işlemler yapılmadan önce mutlaka peroksit testi yapılmalıdır)		Kutu açıldıktan  12 ay sonra kullanım süresi dolan kimyasallar (peroksit oluşumu ile zararlı polimerler oluşumuna neden olurlar)
Bütadien	Asetal	Diasetilen	Akrilik asit
Kloropren	Asetaldehit	Dibenzosiklopentadien	Akrilonitril
Divinil asetilen	Akrilik asit	Dihidroantrasen	Bütadien
İzopropil eterler	Akrilonitril	Etilen glikol monoeter	Klorobütadien
Potasyum (metal)	Benzil alkol	Metil asetilen	Kloropren
Sodyum amit	2 -Butanol	3 -metil-1-bütanol	Klorotrifloroetilen
Vinil eter	Siklohekzanol	Metil siklopentan	Metil metakrilat
Viniliden klorür	Siklohekzen	Metil izobutil keton	Vinil asetat
Terrafloroetilen	2-Siklokekzen-1-ol	4-metil-2-pentanol	Vinil asetilen
	Siklopenten	2-pentanol	Vinil klorür
	Dekahidronaftilen	4-penten-1-ol	Vinil piridin
	Disiklopentadien	1-feniletanol	Viniliden klorür
	Dietilen glikol  dimetil eter	2-feniletanol
	Etilen glikol eter    asetat	2-propanol
	Etilenglikol  dimetil  eter	Tetrahidrofuran
	Etil eter	Tetrahidronaftalen
	Dioksan	Vinil eter
	Furan	Sekonder alkoller
	4-heptanol	2 hekzanol

 

Bu kimyasallar  kullanmadan önce mutlaka peroksit testi yapılmalıdır. Bu hem sizin güvenliğiniz açısından hem de çalışmanızın güvenilirliği açısından çok önemlidir. Bunu yapmanın iki yolu vardır. Birincisi ve en zahmetsizi hazır peroksit indikatör kağıtlarının kullanılması. Bu test kağıtları çözeltiye daldırılır. İndikatör kağıdında oluşan renk, verilen renk skalası ile karşılaştırılarak derişim bulunur. (Merck M110011.001)

Bir diğer  yöntem ise klasik analiz yöntemi. 100 mg KI 1 mL glasiyal asetik asit içerisinde çözdürülür. Üzerine 1 mL analizi yapılan kimyasal damlatılır. Beyaz- açık sarı renk oluşumu düşük peroksit konsantrasyonu (10-50 ppm) koyu sarı ve kahverengi tonlar ise yüksek peroksit (100 ppm) konsantrasyonunu gösterir. Yüksek konsantrasyonda peroksit içeren kimyasallar kullanılmadan bertaraf edilmelidir. Düşük konsantrasyonda ise 1 litre örneğin içerisine antioksidan madde olan bütilat hidroksitoluen (BHT) eklenir. BHT eklenmesi ile perokist oluşumu yavaşlatılır. Bir diğer kullanımda ise bu kimyasal için peroksit testi tekrar tekrarlanmalıdır.

Güvenli ve güvenilir çalışmalar...